Верасень А.

30 Ноя

Калубович Евгений Тодорович (псевд. А. Верасень, Евгений Кохановский; 5.3.1910, м. Тихиничи Рогачевского уезда Могилевской губ., сейчас Рогачевский р-н Гомельской обл. — 25.5.1987, Кливленд, США), писатель, ученый-историк, просветитель, общественно-политический деятель.

Псевдонимы:

  • Калубович Евгений Тодорович
  • Кохановский Евгений

Биография:

Родился в большой семье. Окончил начальную школу в м. Тихиничи, семилетку — в г. Речица, педагогический техникум в м. Бабчин. 30.5.1930 г. арестован и сослан в Сибирь. Весной 1933 г. вернулся в Беларусь. В 1934-1935 гг. работал в Минске, преподавал белорусский язык и литературу. Окончил Минский педагогический институт, с 1939 г. был консультантом-методистом в Народном комиссариате просвещения. В годы войны сотрудничал с немецкими властями. В 1944 г. вместе с отступающими немецкими частями покинул Минск, жил в Германии. Продолжал политическую и культурную деятельность, участвовал в работе Белорусского национального комитета. В 1950 г. переехал в США, приложил немало усилий для организации белорусской диаспоры . Все свободное время посвящал литературной и научной деятельности. Сотрудничал с журналами «Беларуская думка», «Божым шляхам», газетой «Беларус». Печатал статьи по истории Беларуси разных периодов. Автор 2-томного исследования «Мова ў гiсторыi беларускага пiсьменства». Изучал историю эмиграции белорусов в США.

Работы автора (библиография):

  1. Паэтычная стылiстыка: (Лексыка, сынтакс). [Нямеччына], 1947 / Пад псеўд. А. Верасень.
  2. Пясняр свабоды й красы: (У 30-я ўгодкi сьмерцi М. Багдановiча). [Баварыя], 1947 / Пад псеўд. А. Верасень.
  3. Мова ў гiсторыi беларускага пiсьменства. Мюнхен; Лондан, 1974-1975. Т. 1; Клiўленд, 1978. Т. 2.
  4. «Айцы» БССР i iхны лес. Клыўлэнд, 1982; 2-е выд. Клыўлэнд, 1985.
  5. На крыжовай дарозе: [Успамiны]. Клыўлэнд, 1986.
  6. Крокi гiсторыi: Дасьледаваньнi, артыкулы, успамiны. Беласток; Вiльня; Мн., 1993.

1944.

  1. Як бальшавiкi нiшчылi нашыя кнiгi // Бел. работнiк. 16 лiп. / Пад псеўд. А. Ясенскi.

1952.

  1. Апякунка Беларусi // Беларус. N 4; За свабоду // Там жа. N 6.

1953.

  1. Змагары за нашу долю // Беларус. N 6.

1958.

  1. Непакой трутняў // Беларус. N 69.

1964.

  1. Праф. М. Доунар-Запольскi i акт 25-га сакавiка (з нагоды 30-ых угодкаў ягонае смерцi) // Бел. думка. N 6.

1967-1968.

  1. Рэха 1-га Усебеларускага Кангрэсу на Захадзе // Бел. думка. N 10-11.

1969.

  1. Прауда аб савецкай партызаншчыне // Беларус. N 145.

1971-1972.

  1. Альгерд Абуховiч // Бел. думка. N 14.

1973.

  1. Я. Колас i Я. Купала: [З успамiнаў] // Бел. думка. N 15;
  2. Архiяпiскап Варлаам (Шышацкi) (1749-1823 гг.): (На 150-я ўгодкi смерцi) // Там же. (1973-1974). N 16-17;
  3. Магiлеў у Паўночную вайну: (Паводле летапiсу Магiлева) // Божым шляхам. N 2.

1974-1975.

  1. Нашы папярэднiкi // Бел. думка. N 18-19;
  2. Лес помнiкаў старога беларускага пiсьменства: (Рукапiснага й друкаванага) // Божым шляхам. N 1-3.

1975.

  1. Невядомыя апавяданнi XIV-XV ст. // Божым шляхам. N 3-4.

1976.

  1. На крыжовай дарозе: Успамiны // Бел. думка. N 20-26, 29-30;
  2. Дзiўная рэцэнзiя // Божым шляхам. N 1-2;
  3. 25 год парафii Жыровiцкае Божае мацi ў Клыўлэндзе // Голас Царквы. N 46.

1977-1978.

  1. На крыжовай дарозе: (Працяг) // Бел. думка. N 21-22.

1979.

  1. На крыжовай дарозе: (Працяг) // Бел. думка. N 23;
  2. Пясьняр свабоды й красы: (М. Багдановiч) // Бел. свет. N 6;
  3. Арышты, арышты… // Божым шляхам. N 150;
  4. [Рэц. на кн.: Макмiлiн А. Гiсторыя беларускай лiтаратуры. Гесэн, 1977] // Божым шляхам. N 15.

1980.

  1. На крыжовай дарозе: (Працяг) // Бел. думка. N 24.

1981.

  1. На крыжовай дарозе: (Працяг) // Бел. думка. N 25-26.

1982.

  1. Я. Колас i Я. Купала: [Успамiны] // Янка Купала i Якуб Колас. 1882-1982. Вянок успамiнаў пра iх. Гранд Рапiдс.

1983.

  1. Праф. Вацлаў Iваноўскi i Беларуская рада даверу: (40 год таму назад) // Бел. думка. N 27-28.

1984.

  1. На крыжовай дарозе: (Працяг) // Бел. думка. N 29;
  2. Мiкола Шчаглоў (Кулiковiч) // Бел. свет. N 44.

1985.

  1. На крыжовай дарозе: (Працяг) // Бел. думка. N 30.
  2. На крыжовай дарозе. У Гомельскім ГПУ // Спадчына. — 1992. — № 3. — С. 76 — 88; № 4. — С. 68 — 75; № 5. — С. 84 — 92.
  3. Крокі гісторыі: Даследаванні, артыкулы, успаміны. — Беласток: Гамакс; Вільня: Наша ніва; Менск: Маст. літ., 1993.

Об авторе (библиография):

  1. Біруковіч, К. Вяртанне праз гады / К. Біруковіч // Гомельскія ведамасці. — 1993. — 27 жніўня. — С. 4.
  2. Калубовiч Аўген // Беларускiя пiсьменнiкi: Бiябiблiягр. слоўнiк. У 6 т. Т. 6 / Iн-т лiт. iм. Я. Купалы АН РБ, Беларус. Энцыкл.; Пад рэд. А. В. Мальдзiса; Рэдкал.: I. Э. Багдановiч i iнш. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 609 — 610.
  3. Калубович, Н. Когда мы были молодыми / Н. Калубович // Нёман. — 1994. — № 1. — С. 163 — 166.
  4. Марціновіч, А. Крыжовы паўстаннік лёсу / А. Марціновіч // Дзе ж ты, храм праўды. — Мн., 1996. — С. 297 — 309.